বৰ্ণহিন্দুসকলে অসমৰ জনজাতিসকলক হিন্দু ধৰ্মৰ দীক্ষা দি সংস্কৃতায়ন কৰিবলৈ চেষ্টা চলাই আহিছে । ধাৰণা কৰা হৈছিল যে সংস্কৃতায়নে অসমৰ জনজাতি আৰু অজনজাতিৰ মাজত সমন্বয় সৃষ্টি কৰিব । কিন্তু, একাংশ বৰ্ণহিন্দুৰ জ্যাত্যভিমানৰ বাবে জনজাতিসকলক সম্পূৰ্ণৰূপে সংস্কৃতায়ন কৰিব পৰা নগ’ল । আচলতে বৰ্ণহিন্দুসকলে জনজাতিসকলক হিন্দু ধৰ্মৰ দীক্ষান্তৰ সময়ত উচ্চজাতৰ বুলি ঘোষণা কৰিছিল যদিও প্ৰকৃততে এই ঘোষণা মৌখিক আছিল । ব্যৱহাৰিক ক্ষেত্ৰত বৰ্ণহিন্দুসকলে জনজাতিসকলক সন্মানৰ চকুৰে চোৱা নাছিল । ‘খোৱা-বোৱা’ আৰু ‘বিবাহ’ৰ ক্ষেত্ৰত জনজাতিসকলক কেতিয়াও একে বুলি গ্ৰহণ কৰা নাছিল । এনেধৰণৰ সামাজিক অসমতাৰ প্ৰতি বিৰক্ত হোৱাৰ ফলতে যে জনজাতিসকলে আত্মপ্ৰতিষ্ঠাৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰিবলৈ বাধ্য হৈছে সেয়া ড° বৰ্মনে তথ্যসহ উদঙাই দিছে ।
দীৰ্ঘকালৰ বাবে ভাৰতত শাসন
চলাই নিয়াৰ উদ্দেশ্যে ব্ৰিটিছে বিভিন্ন ধৰণৰ বিভেদ নীতিৰে দেশখনৰ জনসাধাৰণৰ মাজত
বিদ্বেষৰ বীজ সিঁচিবলৈ চেষ্টা চলাইছিল । অসমৰ জনজাতি আৰু অজনজাতিৰ মাজত ব্ৰিটিছে বিভেদ নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰি কেনেদৰে
তেওঁলোকৰ মাজত সমন্বয়ৰ পৰিৱেশ গঢ়াত বাধা হিচাপে থিয় দিছিল সেয়া ড° বৰ্মনে
সুন্দৰভাবে দেখুৱাই দিছে । ড° বৰ্মনে তথ্যসহকাৰে প্ৰমাণ কৰিছে যে ৰাজনৈতিক বা আন
সুবিধা প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত ব্ৰিটিছে সদায় পৃথক নীতি প্ৰৱৰ্তন কৰিছিল । ড° বৰ্মনে এই
কথা ক’বলৈ অলপো কুণ্ঠাবোধ কৰা নাই যে ব্ৰিটিছ চৰকাৰৰ সমান্তৰালকৈ খ্ৰিষ্টান মিছনেৰীসকলেও অসমৰ জনজাতিসকলক
মুলসূঁতিৰ অসমীয়াৰ পৰা নিলগাই ৰাখিবলৈ চেষ্টা চলাইছিল আৰু তেওঁলোকে বহু পৰিমাণে
সফলো হৈছিল । ভাৰতৰ স্বাধীনতা আন্দোলনত জনজাতিসকলৰ অংশগ্ৰহণৰ অনীহা হ’ল ইয়াৰ এটা
প্ৰমাণ । ড° বৰ্মনে কৈছে যে ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত চলাই থকা অসমৰ জনজাতিসকলৰ আত্মপ্ৰতিষ্ঠাৰ
সংগ্ৰামত খ্ৰিষ্টান মিছনেৰীসকল একেবাৰে নিস্পৃহ দৰ্শক নহয় । এই সন্দৰ্ভত ড° বৰ্মনে
এটা তাৎপৰ্যপূৰ্ণ মন্তব্য আগবঢ়াইছে । তেওঁ কৈছে যে ‘কুপলেণ্ড প্লেন’, ‘প্ৰজেক্ট
ব্ৰহ্মপুত্ৰ’ আদি আঁচনিৰ দ্বাৰা উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চলক অশান্ত কৰি ৰাখিবলৈ চেষ্টা
চলোৱাৰ ক্ষেত্ৰত বিদেশী মিছনেৰীসকলৰ ভূমিকা থাকিলেও উপযুক্ত তথ্যপাতিৰ অভাৱত সঠিক মন্তব্য দিয়া টান ।
ড° বৰ্মনে চিনাক্ত কৰিছে যে
তথাকথিত ‘অসমীয়া’ৰ জনজাতিসকলৰ ওপৰত চলোৱা অভিভাৱকত্বৰ ফলতো জনজাতিসকলে সুকীয়া পৰিচয়ৰ বাবে
সংগ্ৰাম কৰি আহিছে । অসম ভিত্তিক বিভিন্ন জাতীয় সংগঠনবোৰত জনজাতীয় লোকসকলক সমান অংশীদাৰ হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হোৱা
নাছিল । বিশেষকৈ, প্ৰথম অৱস্থাত জনজাতীয় লোকসকলৰ মাজত ৰাজনৈতিক সচেতনতা আৰু
আত্মপ্ৰতিষ্ঠাৰ চেতনা দুৰ্বল হৈ থকাৰ সুযোগ গ্ৰহণ কৰি জনজাতিসকলৰ ওপৰত উগ্ৰ
জাতীয়তাবাদী ‘অসমীয়া’ই অভিভাৱকত্ব চলাইছিল বুলি ড° বৰ্মনে দাবী কৰিছে । জনজাতিসকলে ‘অসমীয়া’ৰ সৈতে মিলি গ’লেই
জনজাতিসকলৰ সমস্যসমূহ সমাধান হৈ যাব বুলি
উগ্ৰ অসমীয়া জাতীয়তাবাদীসকলে ধাৰণা কৰিছিল । ড° বৰ্মনৰ মতে, উগ্ৰ
জাতীয়তাবাদীসকলৰ এই ধাৰণা শুদ্ধ নহয় । তেওঁ কৈছে যে আপোন খেলত মগ্ন শিশুক যেনেকৈ
বলেৰে কাষ চপাই আনিব নোৱাৰি, ঠিক তেনেকৈ আত্মীয়তাৰ সম্পৰ্ক স্থাপন নকৰাকৈ
জোৰ-জবৰদস্তিৰে, বৰকাইৰ মনোভাবেৰে, ভিন্ন সাংস্কৃতিক পৰিমণ্ডলেৰে আবৃত এটা
গোষ্ঠীকো, তেনেলৈ সি যিমানেই অনুন্নত নহওক কিয়, বৃহত্তৰ সমাজত সুমুৱাই লোৱা
অসম্ভৱ, বৰং তেনে কৰিবলৈ গ’লে বিপদহে আছে ।
ড°
বৰ্মনে তথ্যসহ প্ৰমাণ কৰিছে যে ৰাজ্যখনৰ জনজাতিসকলে অতীতৰ পৰাই অৰ্থনৈতিক বঞ্চনাৰ
সম্মুখিন হৈ আহিছে । বিশেষকৈ অসমৰ জনজাতিসকলৰ ভূমিৰ নিৰাপত্তা
সুনিশ্চিত নহয় । ৰাজ্যখনৰ জনজাতিসকলৰ
ভূমিৰ নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত কৰাৰ উদ্দেশ্যে ব্ৰিটিছৰ দিনৰ পৰাই আইন প্ৰণয়ন কৰি
কাৰ্যকৰী কৰি থকা হৈছে । কিন্তু, তাৰ পিছতো তেওঁলোকৰ ভূমিৰ নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত
হোৱা নাই । চৰকাৰে বিভিন্ন সময়ত প্ৰৱৰ্তন কৰি অহা অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক নীতিৰ
ফলত তেওঁলোকৰ ভূমিৰ নিৰাপত্তা সুনিশ্চিত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত জটিলতাহে বৃদ্ধি হ’বলৈ
ধৰিছে । ফলস্বৰূপে, তেওঁলোকে ক্ৰমান্বয়ে ভূমি হেৰুৱাবলৈ ধৰিছে । জনজাতীয় খণ্ড আৰু মণ্ডলৰ হাজাৰ হাজৰ ভূমি
এতিয়াও অজনজাতীয় লোকৰ হাতত থকাৰ প্ৰমাণ ড° বৰ্মনে দাঙি ধৰিছে ।
জনজাতিসকলৰ আত্মপ্ৰতিষ্ঠাৰ
প্ৰচেষ্টাত জনজাতিসকলৰ মধ্যশ্ৰেণীৰ উত্থান আন এক উল্লেখযোগ্য কাৰণ হিচাপে ড°
বৰ্মনে চিনাক্ত কৰিছে । ড° বৰ্মনে কৈছে যে ওপৰত আলোচনা কৰা উপাদানবোৰক সংগঠিত কৰি
আত্মপ্ৰতিষ্ঠাৰ সংগ্ৰাম চলাই নিয়াত জনজাতিসকলৰ মধ্যশ্ৰেণীয়ে গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰি আহিছে ।
শংকৰদেৱক বস্তুগতভাবে চাবলৈ চেষ্টা কৰা ড° শিৱনাথ বৰ্মনৰ মৃত্যুত অসমে জনজাতীয় সমস্যাসমূহক প্ৰণালীবদ্ধ আৰু তথ্যগতভাবে বিশ্লেষণ আগবঢ়োৱা এগৰাকী বিশিষ্ট পণ্ডিতক হেৰুৱালে ।
[প্ৰকাশিত, ‘আমাৰ
অসম’, ২১ ডিচেম্বৰ ২০২২]
No comments:
Post a Comment