যোৱা ডেৰ দশক ধৰি অসমৰ ভূমিপুত্ৰ বুলি দাবী কৰা ৰাভা জনজাতিটোৰ তিনিটা সংগঠন নিখিল ৰাভা ছাত্ৰ সন্থা(চমুকৈ আৰছু),ষষ্ঠ অনুসূচী দাবী সমিতি আৰু নিখিল ৰাভা মহিলা পৰিষদে গোৱালপাৰা জিলাৰ জয়ৰামকুছীৰ পৰা কামৰূপ জিলাৰ ৰাণীলৈকে ৰাভা সংখ্যাগৰিষ্ঠ অঞ্চল(ৰাভা হাছং এলেকা বুলি জনা যায়) হিচাপে চিনাক্ত কৰি ৰাভাসকলক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰিব লাগে বুলি গণতান্ত্ৰিকভাৱে দাবী জনাই আহিছে। জনজাতিটোৰ আন সংগঠন যেনে-নিখিল ৰাভা জাতীয় পৰিষদ, নিখিল ৰাভা সাহিত্য সভা আদিও সংগঠন তিনিটাৰ আন্দোলনৰ প্রতি নৈতিক সমৰ্থন আগবঢ়াই আহিছে। কিন্তু, অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকলে ৰাভাসকলৰ এই দাবীৰ তীব্র বিৰোধীতা কৰি আহিছে। বিৰোধীতাৰ ফলস্বৰূপে মাজে মাজে হিংসাত্মক ঘটনাও সংঘটিত হৈ আহিছে। কেতিয়াবা ঘটনাই চুড়ান্ত ৰূপ লোৱাৰ ফলত ৰাভা, অ-ৰাভা দুয়ো ফৈদৰে বহুকেইজনৰ মৃত্যুও ঘটিছে। বিশেষকৈ কামৰূপ জিলাৰ বকো আৰু গোৱালপাৰা জিলাৰ মুছলমান প্রধান অঞ্চল-কৃঞ্চাইত হিংসাত্মক ঘটনাৰ প্রকোপ অধিক হাৰত সংঘটিত হৈ আহিছে। শেহতীয়াকৈ অসমৰ গোৱালপাৰা জিলা আৰু মেঘালয়ৰ পূৱ গাৰোপাহাৰ জিলাৰ সীমান্তত ৰাভা আৰু গাৰো জনজাতি দুটাৰ মাজত ঘটা ভয়াৱহ ঘটনাৰ মূল কাৰণো আছিল-ৰাভাসকলৰ ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ দাবী। এনে পৰিস্থিতিত মনলৈ অহা স্বাভাৱিক প্রশ্নবোৰ হ’ল-ৰাভাসকলক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰা উচিতনে? জনজাতিটোৱে ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ দাবী উত্থাপন কৰাৰ প্রাসংগিকতা আছেনে?
কোনো সন্দেহ নাই, সমগ্র অসমৰ লগতে ৰাভাসকলে ভাৰতীয় ষষ্ঠ অনুসূচীৰ দাবী উত্থাপন কৰা অঞ্চলটোতো অবাধ অবৈধ অনুপ্রৱেশকাৰীয়ে অঞ্চলটোৰ জনসংখ্যা গাঁথনিৰ ওপৰত চিন্তনীয়ভাৱে প্রভাৱ পেলাইছে। অবৈধ অনুপ্রৱেশকাৰী বোলোতে ১৯৭১ চনৰ পাছত অসমলৈ প্রব্রজন ঘটা সকলোবোৰ বিদেশীকে সামৰি লোৱা হৈছে যদিও অঞ্চলটোত অবৈধ বাংলাদেশীৰ অনুপ্রৱেশৰ প্রকোপেই যে বেছি তাত দ্বিমত নাই। মানৱীয় দৃষ্টিৰ ফালৰ পৰা অবৈধ বাংলাদেশীসকলেও মানুহ। তেওঁলোকৰো মানুহ হিচাপে জীয়াই থকাৰ অধিকাৰ আছে। যিখন দেশৰ জনসংখ্যাৰ ঘনত্ব প্রতি বৰ্গকিল’মিটাৰত ১,২০০ জনতকৈ অধিক সেইখন দেশৰ জনসংখ্যাই মৌলিক প্রয়োজনৰ তাড়নাত চুবুৰীয়া দেশখনত অবৈধভাৱে অনুপ্রৱেশ কৰাটোৱেই স্বভাৱিক। দেশখন অৰ্থনৈতিকভাৱে শক্তিশালী হ’লে কথাটো বেলেগ হ’লেহেঁতেন।। ভাৰতবৰ্ষৰ অৱস্থা যদি বাংলাদেশ আৰু বাংলাদেশৰ অৱস্থা ভাৰতবৰ্ষৰ দৰে হ’লেহেঁতেন পৰিস্থিতি সম্পূৰ্ণ ওলোটা হ’লেহেঁতেন। কিন্তু ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে অবৈধ বাংলাদেশীয়ে অসমৰ খিলঞ্জীয়া লোকসকলক সংখ্যালঘিষ্ঠ কৰক আৰু নিজৰ ভূমিতে নিজৰ অধিকাৰৰ পৰা বঞ্চিত হওক। গতিকে, অঞ্চলটোৰ প্রতিজন অবৈধ অনুপ্রৱেশকাৰীক চিনাক্ত কৰি তেওঁলোকক অসমৰ পৰা বহিস্কাৰ কৰা আৰু নতুন অবৈধ অনুপ্রৱেশ ৰোধ কৰা অতি আৱশ্যক। সাধাৰণতে এই কাৰ্য শাসনাধীষ্ঠ ৰাজ্য চৰকাৰে কেন্দ্রীয় চৰকাৰৰ সহযোগত সম্পন্ন কৰা উচিত। কিন্তু দুখৰ বিষয় হ’ল দুয়োখন চৰকাৰে তাকে নকৰি ওলোটা ভোট বেংকৰ ৰাজনীতি কৰি অবৈধ অনুপ্রৱেশ বৃদ্ধিতহে অৰিহনা যোগাই আহিছে। বিৰোধী পক্ষৰ ভূমিকাও তথৈবচ। দলীয় বিভাজনৰ ৰাজনীতিয়ে অসমৰ বিৰোধী দলটোক কোঙা কৰি পেলাইছে। বিদেশী বহিস্কাৰৰ প্রসংগত ক্ষেত্ৰত সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থাই (চমুকৈ আছু) মাত মাতি আহিছে যদিও ফলপ্রসু ভুমিকা গ্রহণ কৰিব পৰা নাই। ৰাষ্ট্রীয় নাগৰিক পঞ্জীৰ কাৰ্যসূচী সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ চৰকাৰক সৈমান কৰাব নোৱাৰাটোয়ে তাৰে প্রমাণ দিছে। এইফালৰ পৰা চালে ৰাভা সংখ্যাগৰিষ্ঠ অঞ্চলটোক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰাৰ সম্পূৰ্ণ যুক্তি আছে। প্রচাৰ মাধ্যমসমূহে বিষয়টোক কেন্দ্রবিন্দুলৈ নানিলেও এইটো সত্য যে যোৱা কেইবছৰ ধৰি আৰছুৱে অবৈধ অনুপ্রৱেশকাৰীয়ে কৰা অসমৰ ভূমিত বেদখল উৎখাত কৰাত ফলপ্রসু ভূমিকা পালন কৰি আহিছে। যিবোৰ অঞ্চলত আৰছুৰ আঞ্চলিক সমিতিসমূহ সক্ৰিয় তেনে অঞ্চলবোৰত অবৈধ অনুপ্রৱেশকাৰীয়ে অসমৰ মাটিত বেদখল কৰিব পৰা নাই। অৱশ্যে ৰাভাসংখ্যালঘিষ্ঠ অঞ্চল, বিশেষকৈ মুছলমান প্রধান অঞ্চলবোৰত অবৈধ অনুপ্রৱেশকাৰীৰ বেদখল অব্যাহত আছে। ৰাভাসকলক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰিলে অন্ত:ত ৰাভাসকলৰ প্রস্তাৱিত ষষ্ঠ অনুসূচীৰ অঞ্চলটোত নিসন্দেহে অবৈধ অনুপ্রৱেশ বন্ধ হ’ব আৰু যিখিনি আছে তেওঁলোককো বহিস্কাৰ কৰিব পৰাৰ সোল অনাই সম্ভাৱনা আছে। এই প্রসংগত অঞ্চলটোৰ আছু গোট সমূহৰ উপৰিও বড়ো, হাজং আৰু নেপালী জনজাতিৰ বিভিন্ন সংগঠনসমূহৰো ৰাভাসকলৰ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ দাবীৰ প্রতি নৈতিক সমৰ্থন আছে। অৱশ্যে সংগঠনসমূহে ষষ্ঠ অনুসূচীৰ অধিকাৰসমূহ অঞ্চলটোত বসবাস কৰা সকলো জাতি-জনজাতিৰ বাবে সমান হোৱাটো বিচাৰে।
ৰাভাসকল অসমৰ ২৩টা পিছপৰা জনজাতিসকলৰ ভিতৰত এটা। দেশে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ ৬৩ বছৰৰ পাছতো জনজাতিটোৰ সৰ্বাংগীন উন্নতি নোহোৱা অৱস্থাই গতানুগতিক প্রশাসন ব্যৱস্থাৰ বিফলতাকে সূচায়। সমগ্র দেশৰ বাবে উন্নয়নৰ হেতু প্রণয়ন কৰা একে নীতি-নিয়ম, কিছুমান জনজাতিৰ বাবে উপযুক্ত নহ’বও পাৰে। বিভিন্ন জনজাতিৰ বুৰঞ্ছী, সমাজ ব্যৱস্থা, পৰম্পৰাগত শাসন ব্যৱস্থা, জীৱন-ধাৰণ প্রণালী, দৈনন্দিন প্রয়োজনীয়তা, মানসিকতা, সামাজিক মূলধন আদিৰ বৈচিত্ৰতা থাকে। সেয়েহে জনজাতি এটাৰ সৰ্বাংগীন উন্নতিৰ বাবে স্ব-শাসনৰ প্রয়োজনীয়তা আহি পৰে। কোনো এটা জনজাতিৰ অনুন্নয়নৰ কেৰোণবোৰ সংশ্লিষ্ট জনজাতিটোৰ আত্ম উপলব্ধিৰ বাহিৰে কোনো বাহিৰা শক্তিয়ে সম্পূৰ্ণৰূপে উপলব্ধি কৰিব নোৱাৰে। স্ব-শাসনে জনজাতি এটাক স্বাধীনতা প্রদান কৰে। স্বাধীনভাৱে কাম কৰিবলৈ পোৱাৰ মানসিকতাই উন্নয়নমূলক কামবোৰ নিখুঁটকৈ কৰাত সহায় কৰে।
ৰাভাসকলে যিটো অঞ্চলৰ মানুহখিনিৰ বাবে তেওঁলোকক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰাৰ বাবে দাবী উত্থাপন কৰি আহিছে সামগ্রিক দৃষ্টিত অঞ্চলটো সকলো ফালৰ পৰাই পিছপৰা। মানুহবিলাকৰ প্রধান জীৱিকা কৃষি যদিও কৃষিৰ উৎপানশীলতা আশা কৰা ধৰণৰ নহয়। অঞ্চলটোৰ খেতিয়কসকলৰ বৈজ্ঞানিক ভিত্তিত খেতি কৰিবলৈ উপযুক্ত সা-সুবিধাৰ অভাৱ বাৰুকৈয়ে উপলব্ধি কৰা যায়। অঞ্চলটোৰ কেৱল শিংৰা আৰু দেওশীলা নদীৰ ওপৰতহে ক্ষুদ্ৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা আছে যদিও সেয়া চহিদা অনুপাতে যোগান ধৰিব পৰা বিধৰ নহয়। আনহাতে কলচি, দূধনৈ, কৃঞ্চাই, বলবলা আৰু জিনাৰী নদীৰ ওপৰত ক্ষুদ্ৰ জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা প্রৱল সম্ভাৱনা আছে যদিও চৰকাৰৰ ফালৰ পৰা কোনো সঁহাৰি নাই। অঞ্চলটোৰ কৃষিভূমিসমূহ বছৰটোৰ সাত/আঠমাহেই অব্যৱহৃত হৈ থাকে। এক কথাত, উপযুক্ত সা-সুবিধাৰ যোগান ধৰিব পাৰিলে অঞ্চলটোৰ কৃষি উৎপাদন বৃদ্ধিৰ সম্ভাৱনা পুৰামাত্ৰেই আছে। সেইদৰে, এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ দৰংগিৰিৰ কলৰ বজাৰখনৰ প্রসাৰ আৰু উন্নয়নৰ বাবে ৰাজ্যিক চৰকাৰৰ কোনো আগ্রহ নাই। ব্যৱসায়ীসকলে এতিয়াও বাঁহৰ বেৰ দি কল সংৰক্ষণ কৰিব লগা হৈছে। উৎদ্যোগ, জনস্বাস্থ্য, ৰাস্তাঘাট, শিক্ষা, পৰ্যটন আদি খণ্ডবোৰৰ অনুন্নয়নৰ প্রসংগতো আছেই। প্রস্তাৱিত অঞ্চলটোৰ ৰাভাসকলক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰিলে জিলা তথা আঞ্চলিক পৰিষদৰ উন্নয়নমূলক কাৰ্যসূচী যোগে অঞ্চলটোৰ সামগ্রিক উন্নয়ন সম্ভৱ কৰিব পৰাৰ আশাতীত সম্ভাৱনা আছে।
অঞ্চলটোৰ সমূহীয়া সম্পত্তি যেনে নদী, পাহাৰ, শিল, বনাঞ্চল (অৱশ্যে সংৰক্ষিত বনাঞ্চলসমূহ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ ক্ষমতাৰ তালিকাত নাই) আদিৰ বহনক্ষম ব্যৱহাৰ আৰু সংৰক্ষণৰ বাবে স্থানীয় লোকসকলৰ হাতত অৰ্পণ কৰাৰ বাহিৰে আন উপায় নাই। সমূহীয়া সম্পত্তি অধিকাৰ সম্পৰ্কীয় আধুনিক তত্ত্বসমূহেও ইয়াকে সমৰ্থন কৰে। ৰাভা জনজাতিৰ তথা অ-ৰাভাসকলোৰো বেছিভাগ দুখীয়া পৰিয়ালৰ জীৱিকা-খৰিকটা, কাঠকয়লা বিক্ৰী, নদীত মাছধৰা, বালি উঠোৱা আদি অঞ্চলটোৰ সমূহীয়া সম্পত্তিবোৰৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সেয়েহে তেওঁলোক এনে সম্পত্তিবোৰৰ বহনক্ষম ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত সদা সচেতন। কিন্তু, যোৱা দুটা দশক ধৰি দেখা গৈছে যে অঞ্চলটোৰ চৰকাৰী কৰ্মচাৰী বা মন্ত্রী-বিধায়কৰ সহযোগত স্থানীয় পূঁজিপতিসকলে ব্যাপক হাৰত অঞ্চলটোৰ সমূহীয়া সম্পত্তিবোৰ আহৰণ কৰাৰ ফলত সম্পত্তিবোৰ নি:শেষ হৈ যোৱাৰ উপক্ৰম হৈছে। প্রসংগক্ৰমে, আলফা সদস্যৰ প্রথম আৰু দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ আত্মসমৰ্পণৰ ছবিখন দাঙি ধৰিব পাৰি। অঞ্চলটোৰ বনাঞ্চল ধ্বংসৰ হাৰ সেই সময়তেই (১৯৯২-১৯৯৮) আটাইতকৈ বেছি আছিল। অৱস্থা এনেকুৱা আছিল যে ছালফা সদস্যৰ কাঠভৰ্তি ট্রাক বুলিলে বাধাহীনভাৱে ফৰেষ্ট গেটবোৰ পাৰ কৰিব পাৰিছিল। আমোদজনক কথাটো হ’ল সেই ছেগতে অঞ্চলটোৰ অৰ্থনৈতিকভাৱে শক্তিশালী বহুকেইজন অ-ছালফাও এই লাভজনক ব্যৱসায়টোত মনোনিৱেশ কৰিছিল আৰু কেইজনমানৰ এই ব্যৱসায় এতিয়াও অব্যাহত আছে (১ ডিচেম্বৰ ২০১০ তাৰিখৰ আমাৰ অসম কাকতখনৰ প্রথম পৃষ্ঠাত প্রকাশিত বাতৰিটো চাব পাৰে)। ফলস্বৰূপে, এসময়ত ৰাজ্যৰ ভিতৰতে আটাইতকৈ বেছি শালগছ থকা গোৱালপাৰা জিলাখনৰ বনাঞ্চলৰ বৰ্তমান অৱস্থা পুতৌজনক। প্রস্তাৱিত অঞ্চলটোৰ কামৰূপ জিলাৰ অসম-মেঘালয় সীমান্ত অঞ্চলৰ এসময়ৰ বিশাল বনাঞ্চল তথা শিংৰা-বকো বনাঞ্চলৰ বিশালতাৰ ছবিখন এতিয়া বনবিভাগৰ কাগজ পত্রতহে আছেগৈ। সেইদৰে, চৰকাৰে বিবেচনাহীনভাৱে অনুজ্ঞাপত্র প্রদান কৰাৰ ফলত অঞ্চলটোৰ ঠায়ে ঠায়ে গঢ়ি উঠা শিলৰ কুৱেৰিসমূহে ব্যাপক হাৰত শিলবোৰ আহৰণ কৰাত শিলাময় পাহাৰবোৰৰ অৱস্থা দুখলগা কৰি তুলিছে।
পিছে ৰাভা সংগঠন তিনিটাই প্রস্তাৱিত অঞ্চলটোক ৰাভা সংখ্যাগৰিষ্ঠ অঞ্চল হিচাপে চিনাক্ত কৰি ৰাভাসকলে ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত সন্নিৱিষ্ট অধিকাৰসমূহ লাভ কৰাটো যিমান সহজ বুলি ভাৱিছে, সেয়া ইমান সহজ কথা নহয়। এই ক্ষেত্ৰত প্রথমে ভাৰতীয় সংবিধানত সন্নিৱিষ্ট ন্যায় আৰু সমতাৰ প্রসংগ আহি পৰে। ভাৰতীয় সংবিধানখনৰ প্রস্তাৱনাটোৰ উপৰিও ১৪ নম্বৰ অনুচ্ছেদত দেশৰ সকলো নাগৰিককে সমান সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক ন্যায় আৰু সমতা প্রদানৰ কথা কোৱা হৈছে। গতিকে, প্রস্তাৱিত অঞ্চলটোৰ ৰাভাসকলৰ উন্নতিৰ বাবে তেওঁলোকক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰা মানে অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকলৰ ন্যায় তথা সমতাৰ প্রশ্ন আহি পৰে। ৰাভা জনজাতিটোৰ ষষ্ঠ অনুসূচী দাবীদাৰ সংগঠন তিনিটাই যিমানেই আশ্বাস নিদিওক কিয়, প্রস্তাৱটো গৃহিত হ’লে অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকল যে তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ পৰা কিছু পৰিমাণে হ’লেও সমতাৰ অধিকাৰৰ পৰা বঞ্চিত হ’ব তাত সন্দেহ নাই। গতিকে, এইটো ষ্পষ্ট যে অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকলক তেওঁলোকৰ অধিকাৰৰ পৰা বঞ্চিত কৰি ৰাভাসকলক সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰাৰ কোনো যুক্তি থাকিব নোৱাৰে।
অঞ্চলটোৰ ৰাভাসকলক ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত অন্তৰ্ভূক্ত কৰাৰ আগেয়ে অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকলৰ সন্মতি থকাটো অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ। মাজে মাজে ৰাভা আৰু অ-ৰাভাসকলৰ মাজত সংঘটিত অপ্রীতিকৰ ঘটনাবোৰে ষ্পষ্ট কৰিছে যে অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকলৰ ৰাভাসকলৰ দাবীৰ প্রতি সমৰ্থন নাই। এই প্রসংগত অঞ্চলটোৰ অ-ৰাভাসকলৰ উপৰিও নিজ জনজাতিৰ আটাইবোৰ মানুহে সংগঠন তিনিটাৰ দাবীটোৰ প্রতি সমৰ্থন জনাইছেনে, সেয়াও বিচাৰ কৰিবলগীয় বিষয়। ৰাভা সংগঠন তিনিটাই এইটো অনুসন্ধান কৰা দৰকাৰ যে অঞ্চলটোৰ সামাজিক ৰাভা সংগঠনবোৰে তথা সৰ্বসাধাৰণ ৰাভা ৰাইজে দাবীটোৰ বাবে তেওঁলোকক কিমান বিশ্বাসত লৈছে। সততে মন্ত্রী-বিধায়কসকলক অকৰ্মন্য, দুৰ্নীতি পৰায়ণ, স্বাৰ্থপৰ বুলি সমালোচনা কৰি অহা ৰাভা সংগঠন তিনিটাই, ষষ্ঠ অনুসূচী পালে সাধাৰণ নিৰ্বাচনৰ (অৱশ্যে চাৰিজন সদস্যক ৰাজ্যপালে মনোনীত কৰে) দ্বাৰা গঠিত জিলা পৰিষদৰ সদস্যসকলও যে একেখন নাৱৰে যাত্ৰী নহ’ব সেয়া ডাঠি ক’ব নোৱাৰি। ১৯৯৫ চনৰ পৰা কাৰ্যকৰী হোৱা ‘ৰাভা হাছং স্বায়ত্ব শাসিত পৰিষদ’খনৰ অভিজ্ঞতাই দেখুৱাইছে যে বিভিন্ন সময়ত পৰিষদখনৰ পদমৰ্যাদাৰ বাবে সদস্যসকলৰ মাজত খোৱা-কামোৰা লাগিয়েই থাকে। এনে পৰিস্থিতিত সৰ্বসাধাৰণৰ উন্নয়নৰ বাবে ভাৱিবলৈ তেওঁলোকৰ সময় ক’ত?
এইখিনিতে আৰু এটা প্রশ্ন আহি পৰে। সেয়া হ’ল-ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীত যিমানবোৰ সা-সুবিধা আৰু ক্ষমতা সন্নিৱিষ্ট আছে সেইবোৰ সুকলমে কাৰ্যকৰী কৰিব পৰাকৈ ৰাভা জনজাতিটোৱে আজিৰ তাৰিখত সাজু হৈ উঠিব পাৰিছেনে? অন্যথা, চুঙাতকৈ সোপাহে দীঘল হোৱাৰ সম্ভাৱনাই অধিক। অপ্রিয় হ’লেও সত্য যে প্রস্তাৱটো গৃহিত হ’লে জিলা তথা আঞ্চলিক পৰিষদৰ সদস্যসকলৰ গৰিষ্ঠ সংখ্যকেই ৰাভা সংগঠন তিনিটাৰ অনুগ্রহ লাভ কৰা সদস্যৰে ঠাহ খাই পৰিব। আৰছুৰ কাৰ্যকৰী সমিতিৰ বৰমূৰীয়াসকলৰ বেছিভাগৰে শিক্ষাগত অৰ্হতা খুউব বেছি স্নাতক ডিগ্রী। সাধাৰণ সদস্যসকলৰ বহুতৰে সাধাৰণ স্নাতক ডিগ্রীটোও নাই। তেওঁলোকে ষষ্ঠ অনুসূচী দাবী কাৰ্যসূচীত দেহে কেহে লাগি থকাৰ মূল উদ্দেশ্য হ’ল ৰাভাসকলে ষষ্ঠ অনুসূচী পালে তেওঁলোকৰ ৰোজগাৰৰ ব্যৱস্থা হৈ যাব। কেনেধৰণৰ ৰোজগাৰৰ ব্যৱস্থা হ’ব সেয়া আৰু এটা প্রশ্ন। বহুদিনীয়া অপেক্ষাৰ অন্তত প্রাপ্ত ৰোজগাৰটোৱে তেওঁলোকক সন্তুষ্ট কৰিব পাৰিবনে? তেওঁলোকে উচ্চ পৰ্যায়ৰ চৰকাৰী চাকৰিৰ বাবেও উপযুক্ত নহ’ব। কাৰণ, চৰকাৰী বিধি অনুসৰি সেই পৰ্যায়ৰ পদবোৰ ভাৰতীয় প্রশাসনিক সেৱা বা অসম প্রশাসনিক সেৱাৰ বিষয়াৰেহে পূৰণ কৰা হ’ব।
ৰাভাসকলৰ প্রস্তাৱটো গৃহিত হ’লে অঞ্চলটোৰ মানহবিলাকৰ মাজত নিহিত থকা সামাজিক মূলধন, যেনে-সামাজিক ন্যায়, পৰস্পৰৰ মাজত থকা বিশ্বাস, একতাৰ এনাজৰী ইত্যাদিৰ ওপৰতো কু-প্রভাৱ পেলোৱাৰ প্রৱল সম্ভাৱনা আছে। শেহতীয়াকৈ সংঘটিত ভয়ানক গাৰো-ৰাভা গোষ্ঠী সংঘৰ্ষ আৰু মাজে মাজে অঞ্চলটোৰ ৰাভা, অ-ৰাভাৰ মাজত ঘটি থকা অপ্রীতিকৰ ঘটনাবোৰে ইয়াৰে ইংগিত দিছে।
প্রস্তাৱটোৰ গ্রহণযোগ্যতা সম্পৰ্কে সম্মূখীন হোৱা আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ যুক্তিটো হ’ল-অসমৰ ভূখণ্ডৰ অস্তিত্ব। জনজাতিটোৱে ষষ্ঠ অনুসূচী লাভ কৰাৰ পাছত সুকীয়া ‘ৰাভালেণ্ড’ গঠনৰ বাবে যে দাবী উত্থাপন কৰিব সেয়া ধুৰূপ, যেনেদৰে বড়োসকলে সুকীয়া ‘বড়োলেণ্ড’ গঠনৰ বাবে আন্দোলন অব্যাহত ৰাখিছে। আগতে উল্লেখ কৰি আহিছো যে বড়ো আৰু ৰাভা জনজাতিক সামৰি বৰ্তমান অসমত ২৩টা জনজাতি আছে। আটাইকেইটা জনজাতিয়ে নিবিচাৰিলেও আঠটা মুখ্য জনজাতিয়ে সুকীয়া ‘লেণ্ড’ বিচাৰি সফল হ’ব পাৰিলে (সময়ৰ গতিত ৰাজনীতিৰ কুটিল পাকচক্ৰত পৰি সফল নহ’ব বুলি ক’ব নোৱাৰি) অসমৰ ভূখণ্ড কিমান থাকিবগৈ?
মুঠ কথা, জনজাতিটো যদি সঁচায়ে ভাৰতীয় সংবিধানৰ ষষ্ঠ অনুসূচীৰ বাবে উপযুক্ত হৈ উঠিছে তেনেহ’লে ৰাভা সংগঠন তিনিটাই ইতিমধ্যে অসম বিধান সভাত অগ্রাহ্য হোৱা খচৰা বিধেয়কখনৰ সালসললি ঘটাই পুনৰ উত্থাপন কৰা উচিত। কিন্তু সাৱধান হোৱা উচিত যাতে খচৰাখনক লৈ ৰাজনৈতিক দলবোৰে ৰাজনীতি কৰাৰ সুবিধা নাপায়। চৰকাৰেও খচৰাখনৰ উপযুক্ততা বিচাৰ কৰি গ্রহণযোগ্য হ’লে গ্রহণ কৰিব লাগে আৰু অগ্রাহ্য কৰিলে অগ্রাহ্যৰ কাৰণবোৰ ষ্পষ্টভাৱে দাঙি ধৰা উচিত। অগ্রাহ্যৰ কাৰণবোৰ যুক্তিসংগত হ’লে ৰাভা সংগঠন তিনিটাই সহনশীলতা বজাই ৰাখি কেনেকৈ উপযুক্ত কৰি তুলিব পাৰি তাৰ কৌশল উদ্ভাৱনত মন দিয়াটোৱে বুধিয়কৰ কাম হ’ব।
