গিৰীয়েকে তেওঁৰ ঘৈণীয়েকক ভয় কৰে জানো?

নতুনকৈ সংসাৰ পাতিছোঁ। অবিবাহিত জীৱনত থকা কিছুমান অভ্যাস এৰিবলৈ ধৰিছোঁ। বেছিভাগেই বদ অভ্যাস। যেনে-প্ৰতি শনিবাৰে গধূলি লগৰ ল’ৰাৰ/সহকৰ্মীৰ সৈতে মদ-মাংস খাই সপ্তাহটো বিদায় দিছিলোঁ। দিনটোৰ বেছিভাগ সময়তে ঘৰৰ বাহিৰত কটাইছিলোঁ। এতিয়া মদ খাবলৈ বাদেই দিলোঁ, সদায় সময়মতে ঘৰলৈ ওভোতা হ’লোঁ। কিন্তু ইয়াৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে লগৰ ল’ৰাৰ/সহকৰ্মীৰ সংগ একেবাৰে এৰি দিলোঁ। মোৰ অবিবাহিত লগৰ ল’ৰাবোৰৰ কথা বাদেই দিলোঁ, বিবাহিত বয়সস্থ সহকৰ্মীসকলেও মোক প্ৰায়ে উপলুঙাৰ সুৰত কয়-মই হেনো মোৰ ঘৈণীয়েকক ভয় কৰিহে তেনে অভ্যাসবোৰ এৰি নতুন অভ্যাস গঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰিছোঁ। আচলতে, গিৰীয়েকে তেওঁৰ ঘৈণীয়েক ভয় কৰে জানো? শতকৰা দুই-এজন গিৰীয়েক হয়তো ওলাব পাৰে, যিয়ে নিজৰ ঘৈণীয়েকক ভয় কৰে। কিন্তু মোৰ ধাৰণাত, এখন সুখৰ সংসাৰ গঢ়াৰ স্বাৰ্থত গিৰীয়েকে ঘৈণীয়েকৰ আৱেগ, অনু্ভূতি, চিন্তাধাৰা ইত্যাদিৰ প্ৰতি থকা সন্মানৰ বাবেহে অবিবাহিত জীৱনত থকা কিছুমান অভ্যাস এৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। 

                  [প্ৰকাশিত, 'প্ৰান্তিক', ১৬-৩১ ডিচেম্বৰ, ২০১৩]

প্ৰথম সঁহাৰি

      অচিনাকি ঠাই এখনত উপস্থিত হৈ চিনাকি মানুহৰ স্থান বিচাৰি উলিওৱাত অসুবিধা হ’লে, সেই ঠাইখনৰ বাবে চিনাকি অথচ মোৰ বাবে অচিনাকি মানুহক সুধিবলগীয়া পৰিস্থিতিৰ বহুবাৰ সম্মুখিন হৈছোঁ। তেনে পৰিস্থিতিত ওচৰে-পাজৰে অকল এজনেই মানুহ থাকিলে সেইজনকে সুধিবলগীয়া হয়। কিন্তু, একেলগে বহুত অচিনাকি মানুহ লগ পালে জুমটোৰ মাজৰ এনে এজন মানুহৰ ওচৰ চাপি যাওঁ যিজনক মই বিশ্বাস কৰি লওঁ যে সেই নিৰ্দিষ্ট মানুহজনো মোৰ দৰেই অচিনাকি মানুহক ভালদৰে সঁহাৰি দিব। কিন্তু, কেতিয়াবা এনে কিছুমান মানুহক বাছনি কৰি পাওঁ যিজনে আচলতে মানুহক ভদ্ৰভাবে সঁহাৰিয়ে দিব নাজানে। মানুহজনৰ প্ৰথম সঁহাৰিতে মনত খুউব আঘাত পাওঁ আৰু মই যে মানুহ চিনি নাপাওঁ তাৰ বাবে নিজকে ধিক্কাৰ দিওঁ। মোৰ এই সমস্যা সম্পৰ্কে বন্ধুমহলৰ লগত আলোচনা কৰোতে সিহঁতে বহুত হাঁহিলে। সিহঁতৰ মতে, তেনে ক্ষেত্ৰত সেই মানুহজনৰহে সীমাবদ্ধতা। মইনো কিয় ইমানকৈ ভাবিব লাগে?  

     ঠিক তেনেদৰে সভা সমিতিত বা কোনোবা অনুষ্ঠানত নতুনকৈ যোগদান কৰি অনুষ্ঠানটোৰ সকলো সদস্যৰ লগত চিনাকি হোৱাৰ পাছত দ্বিতীয়বাৰ মাত লগালে কিছুমান মানুহৰ সঁহাৰি একেবাৰে গ্ৰহণযোগ্য নহয় (সৌজন্যতাৰ খাতিৰত প্ৰথমবাৰ ভালেই সঁহাৰি দিয়ে) আৰু সেয়েহে তেনে মানুহৰ পৰা লাহে লাহে আঁতৰি আহিবলৈ বাধ্য হওঁ। ভাৱ হয়, এনেদৰে আঁতৰি আহিয়েই আজি একেখন প্ৰদেশৰ মানুহে যিজনৰ পৰা সিজনৰ একেবাৰে ওচৰতে থাকিও দূৰত থাকিব লগা পৰিস্থিতিৰ সৃষ্টি হৈছে।  

                    [প্ৰকাশিত, 'প্ৰান্তিক', ১৬-৩০ এপ্ৰিল, ২০১৫] 

খাদ্যৰ অপচয়

         ‘আমাৰ অসম’ কাকতত প্ৰকাশিত ফেব্ৰুৱাৰি মাহৰ ২২ তাৰিখৰ সম্পাদকীয় আৰু ২৮ তাৰিখৰ দীপক কুমাৰ গোস্বামীৰ চিঠিখন পঢ়ি খাদ্যৰ অপচয় সম্পৰ্কে আমাৰো কিছু কথা লিখিবলৈ মন গ’ল। আচলতে অসমৰ মানুহবিলাক আন বিষয়ত যিমান সচেতন, খাদ্যৰ অপচয় সম্পৰ্কে সিমান সচেতন নহয়। বিয়াৰ অভ্যৰ্থনাই হওক বা জন্মদিনৰ উপলক্ষে আয়োজন কৰা অভ্যৰ্থনাই হওক, কি শিক্ষিত (?), কি অশিক্ষিত, সৰহ সংখ্যক মানুহেই খোৱা পাতখনত খাদ্য এৰি অহা দেখা যায়। তেওঁলোকে এবাৰ ভাৱি নাচায় যে পৃথিৱীত লাখ লাখ মানুহ আছে, যিসকলে দিনটোত এসাঁজ পেট ভৰাই খাবলৈ নাপায়।

     খাদ্য অপচয় কৰা মানুহবিলাকে অকল খাদ্য উৎপাদনকাৰী আৰু খাদ্য প্ৰস্তুতকাৰীসকলকেই অপমান নকৰে, অপচয় হোৱা খাদ্যই গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধিৰ দৰে গোলকীয় পাৰিপাৰ্শ্বিক সমস্যা (Global Environmental Problem) বৃদ্ধি কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো অৰিহণা যোগায়। কাৰণ, খাদ্য উৎপাদনৰ সৈতে বিভিন্ন ধৰণৰ ৰাসায়নিক সাৰ, ৰাসায়নিক কীটনাশক দ্ৰৱ্য, পৰিবহনৰ ফলত নিৰ্গত কাৰ্বন-ডাই-গেছৰ সম্পৰ্ক আছে। তদুপৰি, পেলনীয়া খাদ্যৰ পৰা মিথেনৰ দৰে সেউজ গৃহ গেছ (Greenhouse Gas) নিৰ্গত হৈ গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধিৰ হাৰ বৃদ্ধি কৰে। চিন্তা কৰিবলগীয়া কথাটো হ’ল-গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধিত মিথেন গেছৰ অৰিহণা কাৰ্বন-ডাই-অক্সাইডতকৈ ২৩গুণ বেছি। বহুতে হয়তো পাহৰিয়ে গ’ল যে ৰাষ্ট্ৰসংঘ পৰিবেশ কাৰ্যসূচীত (United Nations Environment Programme, UNEP), ২০১৩ চনৰ ‘বিশ্ব পৰিবেশ দিৱস’ৰ সৈতে সম্পৰ্ক ৰাখি প্ৰচাৰ কৰা মূল বাণীটো আছিল-ভাৱক, খাওক, সঞ্চয় কৰক (Think, Eat, Save)।

      অৱশ্যে, সংখ্যাত কম হ’লেও অসমতো খাদ্যৰ অপচয় সম্পৰ্কে সচেতন ব্যক্তি বা প্ৰতিষ্ঠান আছে। তেনে এটা উদাহৰণ হ’ল-গুৱাহাটীৰ ছয় মাইলত অৱস্থিত ‘অমিয় কুমাৰ দাস সামাজিক পৰিবৰ্তন আৰু উন্নয়ন প্ৰতিষ্ঠান’। প্ৰতিষ্ঠানখনৰ ভোজনালয়ৰ প্ৰতিখন ডাইনিং টেবুলতে ডাঙৰ ডাঙৰ আখৰেৰে লিখি থোৱা আছে ‘খাদ্যৰ অপচয় কৰাজনক পঞ্চাছ টকা জৰিমনা বিহা হ’ব’। কৰ্তৃপক্ষই জৰিমনা বিহক বা নিবিহক বাক্যটোৱে অন্ত:ত খোৱাৰ সময়ত এবাৰ ভাৱিবলৈ বাধ্য কৰায় যে খাদ্য অপচয় কৰা উচিত নহয়।

                 [প্ৰকাশিত, ‘আমাৰ অসম’, ১৮ মাৰ্চ ২০১৫]